Historie van het Kroonjuweel Aarlanderveen

Ons mooie dorp is een lintdorp. De karakteristieke lintbebouwing heeft Aarlanderveen de status Kroonjuweel van Zuid-Holland opgeleverd. Cultuurhistorische kroonjuwelen zijn unieke, zeer karakteristieke en gave erfgoedensembles van het Zuid-Hollandse landschap. De provincie kent in totaal 13 kroonjuwelen die in sterke mate bepalend zijn voor de identiteit en herkenbaarheid van een plek of landschap. Hoe is dat lint ontstaan:

Rond 1200 na Chr. was het gebied ten noorden van de Rijn nog een wildernis. Bewoning beperkte zich tot de hoge klei- en zandruggen langs de rivieroevers. Het achterland bestond uit zompig hoogveen met wat begroeiing. Door o.a. overbevolking van de rivieroevers en voedselbehoefte in de steden werd de wildernis deel voor deel ontwaterd en ontstonden er kavels. Sloten werden loodrecht op de rivier de Rijn gegraven. Het ontstane land werd geschikt gemaakt voor akkerbouw. Loodrecht op de Ziende en parallel aan de Rijn werd het huidige Zuideinde aangelegd welke zeer waarschijnlijk de basis heeft gelegd voor verdere ontginning. Men vermoedt dat er al een pad lag wat nu het huidige Noordeinde, Dorpsstraat en begin van het Zuideinde is. De volgende ontginning begon aan de andere kant, vanuit de rivier de Aar. Alleen werden de sloten nu niet loodrecht maar in hoeken van 45 graden gegraven. Bebouwing werd hierop aangepast, dit is tot op de dag van vandaag zichtbaar. Een uniek lint was ontstaan! Een lint met een afwisselend beeld van ruime doorzichten, sloten, boomgaarden, geriefbosjes, weilanden en boerderijen.

Bronnen:
Planviewer,
Sinds jaar en dag Aarlanderveen 2018 extra editie,
Geo-Zuid-Holland,
Gemeente Alphen aan den Rijn.